De ui van weerstand
Ik werk regelmatig met thuiszitters en in andere complexe situaties. Hierbij merk ik dat ik de laatste tijd steeds vaker hetzelfde uitleg, wat ik graag deel. Het begrip ‘naar school gaan’ of ‘een opdracht maken’ is complexer dan het lijkt. We hoeven er niet overmatig moeilijk over te doen, maar ik merk regelmatig dat mensen het zien als één ding. Ga je wel naar school of niet? Is de opdracht af of niet? Dit kan dusdanige spanning geven, dat er geblokkeerd wordt. Dan wordt het volledige concept te moeilijk om aan te gaan, dus gebeurt er uiteindelijk niks. Of er gebeurt veel, maar vooral in weerstand en ruzie.
Vanochtend legde ik het aan een cliënt zo uit: ‘naar school gaan’ is een soort ui. Het zijn veel verschillende dingen die daarvoor nodig zijn en we kunnen die uit elkaar pellen. Dan kunnen we kijken wat wél lukt en wat de volgende stap is. Als we ‘naar school gaan’ pellen, krijgen we (op z’n minst) dit:
- De reis naar school toe
- De andere kinderen op het schoolplein
- De kinderen in de klas
- De kinderen die je aardig vindt
- De kinderen die je niet aardig vindt
- De leerkracht
- De instructie die gegeven wordt – uitgesplitst per vak of project
- De lesstof die getoetst wordt – uitgesplitst per vak of project
- De lesstof die je zelfstandig moet maken – uitgesplitst per vak of project
- De spullen die je bij elkaar en paraat moet hebben
- De prikkels in het gebouw
- Een dagritme hebben dat voldoende aansluit om op tijd op school te komen
- De emoties rondom succes en falen
Opnieuw, ik wil het niet overmatig ingewikkeld of negatief maken. Ik denk dat heel veel mensen dit in redelijke mate kunnen. Voor mij is deze uitgepelde ui een manier om weer perspectief te maken. Wat is de eerste stap die wél haalbaar is? Ook die vergt inzet, doorbreken van gewoontes en omgaan met spanning. Ik merk hierin dat verschillende kinderen verschillende deelvaardigheden moeilijk en makkelijk vinden. De één is wel aanwezig bij een project op school of klassenuitje, maar gaat met geen mogelijkheid schoolwerk maken. De ander komt het schoolplein niet op, maar kan wel toetsen maken. Hierin zit een persoonlijk pad waarin steeds perspectief te maken is. Dan lukt ‘naar school gaan’ misschien niet (snel), maar andere zaken wel.
Zo merk ik hem ook als een kind zegt iets moeilijk te vinden. Soms is de inhoud te moeilijk, maar soms ook de instructie onduidelijk, er te veel afleiding, een te laag tempo of te veel begeleiding. In de woorden van een kind wordt dit al snel als ‘moeilijk’ benoemd, terwijl het inhoudelijk niet altijd moeilijk hoeft te zijn. Die ui afpellen is interessant en geeft weer een nieuwe ingang, waarbij het regelmatig zo is dat niet de moeilijkheidsgraad, maar een andere factor veranderd kan worden.
Die ui is voor mij een belangrijk handvat geworden om samen te kunnen werken met leerplicht, scholen en andere professionals. Ik snap heel goed dat zij regelmatig het gevoel hebben dat de situatie van een thuiszitter stilstaat en ze er helemaal geen grip op hebben. Als een kind niet naar school komt, dan ervaart een school natuurlijk weinig grip. Het kan ook fijn zijn om vanuit de ui te kunnen bekijken wat een school wél kan betekenen voor een kind. Welke stap is er nu en hoe kan die gefaciliteerd worden? Moet er een appje met een foto vanuit de klas of moet er huiswerk aangeleverd worden? School wil vaak ook ergens in bijdragen, dus laten we dat dan positief bespreekbaar maken.
Ik weet dat er veel strijd kan zijn tussen ouders en scholen. Dat vind ik ontzettend jammer. Hierbij merk ik steeds meer wat een specifieke vaardigheid (ook uit te splitsen in veel lagen) het is om te communiceren met alle betrokken partijen. Om weer te gaan werken aan deelvaardigheden en het wederzijds faciliteren daarvan, in plaats van te praten over ‘lukt het al of niet?’ Hierin gaat het ook niet om adviezen, onderbouwingen of feiten. Het gaat om mensen, met een gedeelde zorg en verantwoordelijkheid om stappen voorwaarts te zetten.
Geen reactie's