Kinder- & Jeugdpsychologie is raar en vermoeiend, deel 2

Vorige week begon ik aan mijn relaas over kinder- & jeugdpsychologie. Vandaag mijn tweede punt ter kritiek op mijn eigen vakgebied. Heb je interesse in deel 1 en de disclaimers die ik gaf? Check dan de rest van de serie.

Punt 2: Ontwikkeling moet een wenselijke kant op

Alle volwassenen willen met de beste bedoelingen een kind helpen zich te ontwikkelen. Ook de mensen waarop ik kritiek heb in dit relaas. Ik zelf ook. We willen vaak een kind behoeden voor problemen die zich later voor kunnen doen en overzien meer dan een kind, waardoor we vinden dat we iets te zeggen hebben over de ‘goede’ of ‘gezonde’ manier van leven. Hierbij vergeten we dat ontwikkeling een hobbelig pad met zeer veel zijwegen en gaten is. We houden onszelf voor meer controle te hebben dan we daadwerkelijk hebben en zetten de route uit naar eindbestemming ‘Goed Gelukte Volwassene’. Ik kort dit even af als GGV. En er zijn nogal wat doelen die gesteld worden om tot die GGV te komen:

• Verantwoordelijkheid nemen
• Vooruit plannen
• Niet uitstellen
• Op tijd komen
• Aardig zijn
• Beheerst zijn (maar niet te)
• Assertief genoeg zijn (maar niet te)
• Eigenaarschap nemen (maar niet te)
• Eigen emoties en gedachten goed kennen
• Je eigen talenten kennen en inzetten
• Willen presteren (maar niet te)

Denk even na, lukt menig volwassene dit? Ook volwassenen hangen aan elkaar van vermijding, angsten, onvolmaaktheden en machtsspelletjes. Is dat erg? Nee, dat is de aard van het beestje en hoeft helemaal geen probleem te zijn. Wanneer dit naar mijn mening wel problematisch wordt, is als we van kinderen gaan verwachten dat ze hier naartoe ontwikkelen en er anders iets mis is. We liegen door te doen alsof wij dit al behaald hebben en zij dit nog moeten leren.

Natuurlijk, iemand die voldoende ego-sterkte heeft om verantwoordelijkheden te nemen, angsten aan te gaan en gewoon aardig is voor zijn medemens, is een ‘beter gelukt’ iemand dan iemand die dit niet doet. Meestal zijn deze mensen ook gelukkiger en presteren ze beter. Maar ik denk dat we meer kapot maken dan goed maken door het normaal te vinden dat er werk aan de winkel is om tot een GGV te ontwikkelen. Uiteindelijk is iedereen ergens halverwege en kilometers van het oorspronkelijke pad afgedwaald, bouwt daar een huisje en vindt het wel best zo. Eindbestemming GGV? Te veel moeite. Waarom vinden we het voor kinderen dan wel oké om hiernaar te streven? En in de weg ernaartoe vooral gericht erop te zijn dat we er nog niet zijn en het verkeerde kiezen. Dat is lekker voor je eigenwaarde en motivatie…