Houding versus informatie
Hoogbegaafde mensen lezen wat af. Vaak hebben cliënten van mij meer gelezen op internet en in boeken over hoogbegaafdheid dan ikzelf. Ik zie hun zoektocht en daarbij steeds verschillende punten in het proces waar mensen op zitten. Zeker een kracht en duidelijk hoeveel power er zit in de wil om te weten. Hierbij is de drijvende kracht natuurlijk het begrijpen van je kind en wat hij nodig heeft. En natuurlijk een proces voor jezelf hierin. Heel nobel en prachtig. Sinds we bezig zijn met de naamsverandering van het bedrijf (achterliggend al jaren eigenlijk) merk ik dat ik steeds minder behoefte heb aan nieuwe trainingen, boeken en feitjes. Ik haal veel meer uit praktijkervaring en ben meer bezig met de houding waarmee expertise wordt toegepast dan met de kennis zelf.
Alle verklaringen, tips en feiten…
Laatst moest ik wederom een training geven over onderpresteren, terwijl ik eigenlijk net had geschreven die term niet meer te gebruiken. Afijn, toch denk ik dat het een onderdeel van expertise is om juist termen te kunnen herkaderen. Ik merk in dit soort trainingen dat er soms wat onvrede achterblijft bij mensen. Ze wilden iets horen over onderpresteren, waarna ik aangeef daar niet aan te willen en het ogenschijnlijk over iets anders ga hebben. Ik heb altijd zeer veel respect voor mensen die rustig, gestructureerd en met officiële modelletjes kunnen werken. Daar ben ik zelf niet zo goed in. Onderpresteren? Laten we het hebben over gedrag, behoeften en creativiteit! Toch merk ik dat er veel meer mensen op trainingen en artikelen afkomen als er een pretentie is van informatieverstrekking. Nóg meer weten, nóg meer mogelijkheden om gedrag te verklaren.
Mijn moeder zei laatst heel mooi: “Ja, tegenwoordig hebben ze voor alles een verklaring. Vroeger was het gewoon zoals het was.” Dat heeft me aan het denken gezet (want dat deed ik nog niet genoeg). Enerzijds vind ik het nuttig dat we nu meer kennis hebben en zie ik de grote waarde van informatieverstrekking. Het geeft handvatten waar ze eerder ontbraken en daar kun je veel mensen mee helpen. Ik zie echter dat meer kennis ook meer onduidelijkheid kan geven. Mensen blijven zoeken naar de beste tips, de meest kloppende verklaring en kunnen zich vastbijten in verklaringen die heel helder lijken. Dat kan ook meer stress geven, zonder dat het uiteindelijk rust geeft om ook om te gaan met de ruis die in het leven bestaat. En het kan een beladen situatie geven (het zoeken en teleurgesteld raken), wat ook ruzie en gerommel kan geven.
Ik let op mijn woorden
Ik heb nog een hele lijst aan onderwerpen liggen om over te schrijven. Filmpjes voor online informatieverstrekking liggen klaar. Toch plaats ik een deel niet. Ik merk dat ik steeds terughoudender word in de dingen die ik online zet, tegen cliënten zeg of openbaar uit. Ik merk dat de discussies die onder ouders en professionals gevoerd worden soms zo hard en beladen kunnen zijn, waarbij er woorden in de mond gelegd worden die oorspronkelijk niet zo bedoeld zijn of verklaringen gegeven worden die meer nuance behoeven. Graag blijf ik hier nuchter in en genuanceerd. En ik besef dat ik het nooit helemaal zo kan doen zodat niemand er kritiek op heeft. Dan kan ik beter niks zeggen. Ik krijg de behoefte om bij alles dat ik zeg een disclaimer te zetten. Dat er altijd individuele nuances en verschillen zijn, waardoor iets niet of wel op iemand van toepassing kan zijn. Het is mijn werk om als psycholoog telkens te kijken naar het individu.
Ook ligt het niet vanzelfsprekend aan expertise, wanneer je een proces met scholen, ouders en gemeentes verder wilt helpen. Ik schreef al eerder over hoogbegaafd ruzie maken, waarbij er met veel argumenten en feiten geschermd wordt. Ik merk vaak een behoefte aan samenwerking en procesmatige begeleiding, in plaats van inhoudelijk input geven om te overtuigen. Hierbij kom ik soms in een lastige situatie, omdat er wel een inhoudelijk punt te maken is terwijl er nog geen samenwerking op gang is. Dan werkt het schermen met kennis niet.
Graag ga ik toe naar een situatie waarin mensen hun expertise inzetten met een nederige houding. Ik weet niet of ik een ander woord ervoor kan bedenken om verder uit te leggen wat ik bedoel. De beste gesprekken die ik heb, worden vanuit gelijkwaardigheid gevoerd. Er wordt niet verwacht dat er na één vraag een alomvattende oplossing wordt geboden. Vanuit mij niet en vanuit de anderen niet. Een onderzoeksrapportage kan ook niet alle antwoorden geven. Dat is compleet onrealistisch en doet tekort aan de samenwerking die nodig is. We weten niet van tevoren waar we uitkomen en iedereen heeft een inbreng vanuit zijn eigen rol. Dan komen we altijd een stap verder dan waar we mee begonnen. Vanuit daar ontstaat een nieuwe situatie, waar vast ook weer over overlegd kan worden. Dát is een creatief en constructief proces waar expertise voor nodig is. Maar wel andere expertise dan het hebben van kennis.
Dit vraagstuk is één van de redenen waarom we een groter project zijn gestart: Samen Verder. Hierin willen we overkoepelende gesprekken gaan voeren met scholen, hulpverleners, diagnostici en ouders over het hoogbegaafdheid werkveld en de koppeling met onderwijs en zorg. Denk je mee? Heel graag! Zie onze agenda voor data van sessies om mee te denken.
Geen reactie's