FAQ rondom hoogbegaafdheid
Veel mensen die te maken hebben met hoogbegaafdheid lopen met dezelfde vragen rond. Het kan voelen alsof je telkens het wiel moet uitvinden. Ik heb eens nagedacht over vragen die ik vaak krijg. Dit kan hopelijk in één keer al wat dolende ouders op weg helpen.
Is het verstandig om nu te testen of mijn kind hoogbegaafd is?
De keuze om intelligentieonderzoek af te nemen heeft naar mijn mening voornamelijk te maken met het krijgen van erkenning voor de persoonlijkheid en behoeften van een kind. Erkenning van zijn hoogbegaafdheid kan hierbij horen. Natuurlijk is het ook enorm belangrijk dat er inzicht komt in verklaringen voor moeilijkheden die je tegenkomt en om daar adviezen over te krijgen. Op het moment dat er wél erkenning is van de begaafdheid van een kind, dan is het IQ stukje van een intelligentieonderzoek minder belangrijk. Dan zou je ook kunnen kiezen voor andere vormen van onderzoek (bijvoorbeeld didactisch onderzoek). Vraag jezelf altijd af wat een intelligentieonderzoek voor meerwaarde kan hebben en spreek die uit naar de onderzoeker.
Mijn kind ontwijkt uitdagingen, is snel gefrustreerd, vindt veel dingen stom en komt op school niet tot leren of presteren. Is een intelligentieonderzoek dan nuttig?
Zeker! Laat dit dan wel doen door iemand met ruime ervaring met onderpresterende hoogbegaafde kinderen. Dit is een vak apart en je moet er op een deskundige manier mee omgaan. Aansluiten bij het kind, op een prettige manier veel van een kind eisen en hier goed over rapporteren. Dat zie ik héél vaak fout gaan. Dus het is terecht als je kritisch bent in je keuze voor de tester.
Juist binnen intelligentieonderzoek loopt een kind tegen zijn grenzen aan. Dan zie je hoe een kind met makkelijke en moeilijke opdrachten omgaat. Waar zijn talenten en valkuilen liggen, niet alleen maar waar hij goed of minder goed in is. Dit is enorm belangrijke informatie die nuttig is om onderpresteren te doorbreken.
Mijn kind haalt geen hoge cijfers, laat gedragsproblemen zien en/of is erg stil in de klas. Is dit een situatie waarin ik aan hoogbegaafdheid zou kunnen denken als mogelijkheid?
Dat is zeker een mogelijkheid. Hoogbegaafdheid is in ieder geval niet iets dat uitgesloten is. Er zijn veel vooroordelen over hoogbegaafde mensen, waaronder het idee dat ze hoge cijfers halen. Best veel hoogbegaafde kinderen hebben geen didactische voorsprong of hoge cijfers. Een didactische voorsprong heeft veel te maken met het aanbod van de lesstof en de motivatie van een kind om zelf verder te leren. Als er geen uitleg is en/of een kind heeft een negatief beeld bij ‘leren’, dan is de kans groot dat hij niet uit zichzelf voorloopt in de lesstof.
Ook wanneer een hoogbegaafd kind geen didactische voorsprong heeft kan hij zich vervelen in de klas. Dit gaat namelijk om een verschil in denkniveau, -snelheid en interessegebied. Veel hoogbegaafde kinderen denken snel en leren vanuit inzicht. Klassikale uitleg met veel herhaling en lesstof met weinig inhoudelijke diepgang zijn dit niet stimulerend. Ook niet als een kind geen didactische voorsprong heeft. Het aanbod in de klas is dus op meerdere manieren niet passend voor een kind.
Moet ik mijn kind vertellen dat hij hoogbegaafd is?
Goeie vraag! Ook gelijk een lastige vraag, omdat dit erg per kind verschilt. Als ik naar mijn eigen ervaring kijk, dan herinner ik me nog dat ik pas écht wist hoe hoogbegaafd zijn in elkaar zat voor mij toen ik was afgestudeerd en meer hoogbegaafden tegenkwam. Hoewel ik al sinds ik zes of zeven jaar was wist dat ik hoogbegaafd ben, was het abstract en vond ik mijn hoofd ‘normaal’ werken.
Ik denk wel dat het erkenning en geruststelling kan geven om als kind te weten dat je hoogbegaafd bent. Ik leg kinderen soms uit dat ze erg goed zijn in nadenken en daardoor op een andere manier over de wereld om hun heen kunnen nadenken. Daardoor kunnen ze merken dat veel mensen hen niet helemaal begrijpen of bij kunnen houden. Met als gevolg dat ze je anders of raar kunnen vinden. Hierbij noem ik niet zo vaak dat het gaat om hoogbegaafdheid, maar wel om een klein percentage van mensen die met zo goed kunnen nadenken (bijvoorbeeld 1 op 100, 300 of 1000). Als je dat vergelijkt met hoeveel kinderen er op school zitten, dan merk je dat je soms meerdere scholen nodig hebt om één kind te vinden die even goed kan nadenken. Dat betekent niet dat je de rest niet aardig kan vinden, maar wel dat je hoofd best anders werkt dan dat van anderen. Dat is niet knap, geweldig of een prestatie, dat is gewoon hoe je bent.
Nu ik weet dat mijn kind hoogbegaafd is, moet hij dan naar voltijd hoogbegaafden onderwijs?
Nee, naar mijn mening niet. Het is niet de enige optie die je hebt. Ook niet als een kind een IQ boven 145 heeft. Ook veel voltijd onderwijs voor hoogbegaafde kinderen is niet optimaal geregeld, jammer genoeg. Wat voor mij de belangrijkste afweging is, is de sociale veiligheid en de gang van zaken in het aanpassen van lesprogramma’s. Een kind moet zichzelf kunnen zijn op school en zich daar prettig bij voelen. Dan is een reguliere school die een kind prettig benadert en goede, structurele aanpassingen biedt beter dan een voltijd hoogbegaafden klas die niet goed gerund wordt.
Er zijn vast nog veel meer vragen waar veel ouders mee rondlopen. Stuur ze gerust in en ik blijf ze bundelen!
Geen reactie's